Çocuklarda Utangaçlıkla Nasıl Başa Çıkılır? Üstesinden Gelme Yolları

Her çocuğun kendine özgü bir davranışı vardır. Pek çok çocuk neşeli ve yaramaz olsa da, utangaç ve kendi kendine kalmayı sevenler de vardır. Utangaçlık bebeklerde ve çocuklarda son derece yaygındır fakat çoğu zaman birçok ebeveyn için bir endişe nedenidir. Bu tür çocuklar sosyal ortamlarda kendilerini son derece rahatsız hissedebilirler ve büyüdükçe, rahat olmadıkları insanlarla etkileşime girmekten kaçınmak için mümkün olan her şeyi yapabilirler. Çocuğunuz utangaçsa, utangaçlığını aşması ve kendi yaşlarındaki çocuklarla etkileşim kurması için çocuğunuza nasıl yardım edebileceğinizi bilmek isteyeceksiniz.

Ne Kadar Utangaçlık Çok Fazladır?

Fazla utangaçlık gibisi yoktur. Çocuğunuz utangaç ise bu sizi ve çocuğunuzu rahatsız etmemelidir. Utangaç çocuklar daha iyi dinleyici olurlar ve okulda kötü davranışlara kapılmazlar. Çocuğunuz mutsuz görünüyorsa veya normalde beklenenden gereksiz yere utangaçsa, çok fazla olarak adlandırılabilir. Çocuğunuz düzenli olarak okula gitmeyi reddediyorsa veya doğum günü partilerinden, grup etkinliklerinden ve büyük grupları içeren diğer etkinliklerden kaçınıyorsa, bir profesyonelle konuşun.

Çocuklarda Utangaçlığın Nedenleri

Aşağıdakiler, çocuklarda utangaçlığın birkaç olası nedenidir. Bu yüzdenr genellikle bir arada çalışır, bu nedenle onları dikkatle izleyin:

• Kişilik: Duygusal olarak hassas olan bir çocuğun, bir genç ya da yetişkin olarak büyüyüp utangaç davranışlar sergilemesi daha olasıdır.
• Genetik: Bir çocuğun genetik yapısı, kişiliğinin bu yönünü etkilemekten kısmen sorumlu olabilir.
• Sosyal etkileşim eksikliği: Çocuklar, ilk yıllarında sosyal olarak izole edilmişlerse gerekli sosyal becerileri geliştiremeyebilirler.
• Başarısızlık korkusu: Çocuklar, performans kapasitelerinin ötesine geçtiğinde, utangaçlık olarak algılanabilecek başarısızlıktan korkmaya başlayabilirler.
• Eleştiri: Ebeveynler, kardeşler veya yakın arkadaşlar bir çocuğu ilk yıllarında eleştirdiğinde, zorbalık ettiğinde veya kızdırdığında utangaçlığa neden olabilir.
• Aile: Ebeveynlerden aşırı korumacılık, yeni veya tanıdık olmayan durumlarda korkuya ve engellemeye yol açabilir.
• Öğrenme davranışı: Utangaç ebeveynler genellikle bilmeden utangaçlıklarını çocuklarına örnek olarak aktarırlar. Ebeveynler, bir çocuğun ilk rol modelidir ve çocuklar, toplum içinde gözlemledikleri davranışları taklit ederek öğrenebilirler.

Bir Çocukta Utangaçlık Ne Zaman Sorun Olabilir?

Ebeveynler, çocuklarının utangaç olduğunu gözlemlediğinde, davranışlarının normal olup olmadığını merak etmeleri muhtemeldir. Bir çocuğun yeni insanlarla tanışırken veya tanıdık olmayan bir durumda ebeveynlerine yapışması normal olabilir. Geçici bir aşama gibi görünmüyorsa bir sorun haline gelebilir. Çoğu çocuk, kendi yaşlarındaki çocuklarla etkileşimleri arttıkça bunun dışında kalır. Çocuğunuzun başka çocuklarla çevriliyken tek başına oynadığını fark etmeniz sizi endişelendirmeli. Çocuğunuzun okulda veya mahallede yaşıtlarına göre utangaç olup olmadığını öğretmenlere danışın.

Çocuklarda Utangaçlığın Komplikasyonları

Çocuğunuzun yaşam kalitesi, utangaçsa etkileyebilir.

• Çocuğunuz, ödüllendirici ve eğlenceli olan spor, dans, müzik veya drama gibi çocukluk etkinliklerine katılmayı reddedebilir.
• Sosyal becerileri uygulamak ve bir birey olarak gelişmek için daha az fırsata yol açabilir.
• Azaltılmış benlik saygısı ve izolasyon veya önemsizlik duyguları.
• Yargılanma korkusu nedeniyle tam potansiyele ulaşamaz.
• Daha yüksek kaygı seviyeleri.
• Titreme, kızarma ve kekemelik çocuğu daha fazla utandırabilecek fiziksel etkilerdir.

Utangaç Çocuğunuza Yardım Edecek İpuçları

Endişeli bir ebeveyn olarak, çocuğunuzun utangaçlığının üstesinden gelmesine yardımcı olacak yollar arıyor olmalısınız. Ama önce, utangaçlığın bir kişilik özelliği olduğunu ve çocuğunuzun hatası olmadığını anlamalısınız. Bunu kabul etmek, çocuğunuza yardım etmenin ilk adımıdır. Çocuğunuza olan güvenini geliştirmek ve utangaçlığının üstesinden gelmesine yardımcı olmak için başka neler yapabileceğinizi görelim.

• Sorunu tartışın: Çocuklar, ebeveynlerinin tartıştığını veya benzeri şeyleri gözlemlerlerse itaatkar ve utangaç olurlar. Onları mümkün olduğunca bu tarz durumlardan uzak tutun. Çocuğunuz herhangi bir travmaya maruz kalmışsa profesyonel tavsiye alın. Öğretmenleriyle konuşun ve okuldaki davranışlarını sorun çünkü bu size çocuğunuzun kişiliği hakkında fikir verecektir. Utangaçlığın üstesinden gelmek için yıllar içinde öğrendiğiniz stratejileri paylaşın. Güvenini artıracak olan çocuğunuzla birlikte uygulayın.
• İletişimi teşvik edin: Çocuğunuzdan kendi yaşındaki çocuklarla etkileşim kurmasını ve açıkça konuşmasını isteyebilirsiniz. Hafta sonları bir oyun seansı düzenleyin ve davranışlarını kontrol edebilmesi için komşuları, okuldaki çocukları veya yaşıtı kuzenleri davet edin. Çocuğunuzu duygularını açmaya ve açıkça sergilemeye teşvik etmek, etkileşimi teşvik etmenin en iyi yollarından biridir.
• Empati göstermek: Utangaç çocuklara sempati duymamak, bu tarz davranışları teşvik edebilir ve daha fazla utanabilir. Yargılayıcı olmayın ve onun iyi bir insan olduğunu ve kendisi hakkında kötü hissetmek zorunda olmadığını tekrarlamayın.
• Motive edin ve teşvik edin: Çoğu ebeveyn, çocuklarının utangaçlığının üstesinden gelmesine nasıl yardım edeceğini bilmiyor fakat herhangi bir özel beceriye ihtiyacı yok. Çocuğu başkaları için endişelenmeden sevdiği şeyleri yaparak kendi kimliğini yaratması için cesaretlendirin. Güçlü yönlerine ve becerilerine dikkat edin ve bir birey olarak büyümesine yardımcı olun.
• Etiketlemekten kaçının: Sosyal bir toplantıdayken, çocuğunuzu utangaç bir çocuk olarak etiketlemeyin, çünkü bu onun güvenini sarsacaktır. Bir partide veya bir etkinlikteyken belirli bir durumu ele almada onu nasıl mükemmel bulduğunuzu söyleyin. Olumlu davranışı her fark ettiğinizde teşvik edin, çünkü bu kendine güveni artıracaktır ve o bir grupta veya büyük bir toplantıda olduğu her zaman tekrarlayacaktır.

Utangaç bir çocuk, zaman ve çabayla insanlarla etkileşim kurmanın tatmin edici ve keyifli bir deneyim olabileceğini öğrenebilir. Çocuğun mizacından utangaçlık tamamen silinemese de, ebeveynler çocuğa duygusal destek ve güven vermede rol oynayabilir.